Benjamin Franklin ve Buda Öğretisinden Öğütler!..

Benjamin Franklin; ünlü bilim insanı, düşünür ve siyaset adamı olarak bilinir.  Bizler Benjamin Franklin denince sadece ‘paratoner’ denen yıldırımsavar icadını biliriz.   Hâlbuki siyaset adamı ve bir düşünür olmak kimliği çok daha ön plandadır.

1787 yılında, Philadelphia’da toplanan ABD Anayasa Kurultayı katılımcıları arasındadır.   Çalışma arkadaşları arasında John Adams, Thomas Jefferson ve George Washington gibi diğer ünlüler de vardır.  Çalışmalar aralıksız devam ederken, toplantı salonu dışında toplanan halk kitleleri merakla sonuçların açıklanmasını beklemektedirler.

Derken salonun kapısı açılır ve Benjamin Franklin dışarı çıkar çıkmaz izleyiciler merakla etrafını sararlar.   Bir kişi sorar;  

“Yönetim şeklimiz için neye karar verdiniz?

Franklin yanıtlar;

“Cumhuriyet! Ama onu muhafaza etmeği ve koruyup kollamayı becerirseniz!”

Toplantı devam ederken anayasa çalışmalarını yürüten ekipten bazı ipuçları salonda duyulmaya başlamıştır.  En çok ilgi çeken söylem ise “Halkın saadetleri için…” ifadesi ile ilgili bir maddedir.   Dinleyicilerden bir kişi araya girer ve konuşur;

“O kelimeler bir şey ifade etmez.  Hani bu maddenin garanti ettiği saadet ve mutluluğumuz nerede?”

Benjamin Franklin yanıtlar, halen hepimize ibret olacak tarihi vurgulamasını söyleyerek;

“Arkadaş, anayasa insanlara sadece saadetlerinin peşinden gidebilmek hakkını garanti ediyor.  Onu yakalayacak olan sensin.  Adam olup, anayasal hakkın olan o maddeye sahip çıkarak sen yakalayacaksın mutluluğunu!”

*** 
Buda Öğretisinden Seçmeler;

1. Önce kendi gideceğin yolu öğren, sonra öğretmeye kalk.
2. Bırakmayı öğren. Mutluluğun anahtarı budur.
3. Nefret hiçbir zaman nefretle yok edilemez. Nefret sevgiyle yok edilir, bu ölümsüz kanundur.
4. Varlığın öteki kıyısına vardığında önce, sonra ve ortada olandan vazgeç.
5. Sizi kendinizden başka hiç kimse kurtaramaz. Kendi kendinize ışık olun.
6. Damı basit yapılmış bir eve yağmur dolması gibi, derin düşünmeyen beyine de tutku öyle dolar.
7. Gökten altın yağsa insanın arzuları doyurulamaz. İsteğin küçük bir zevk verdiğini ve aslında acıya neden olduğunu bilen kişi, bilge kişidir.
8. Öfkeniz yüzünden cezalandırılmayacaksınız, öfkeniz tarafından cezalandırılacaksınız.
9. Geçmişte kim olduğunu bilmek istiyorsan, şu an kim olduğuna bak. Kim olacağını bilmek istiyorsan, ne yaptığına bak.
10. Bir kişinin kendi kendini yenerek kazandığı zafer, bir başkasının savaşta bin kişiyi bin kez yenerek kazandığı zaferden daha iyidir.
11. İnsanlar arasında nehri geçip karşı kıyıya ulaşan azdır. Büyük bir çoğunluk nehrin kıyısında bir aşağı bir yukarı doğru koşup durur.
12. Nedensellik, etkileşim, koşullar ve ayırt edici algılama; dört büyük element bunlardır.

*** 
Kıssadan hisse: “ Sürü geriye dönüp ters yürüyüşe başlayınca, topal keçi lider olur!”
(anonim).

Erdal Akalın (01.11.2017)