Bundan 143 yıl önce 2 Aralık 1876 tarihinde Kazan’da doğan Yusuf Akçura Türk devrim tarihinin en önemli kişilerinden birisidir. Osmanlı’nın son döneminde ortaya çıkan, Kemalizm’e de kaynaklık yapan 'Türkçülük' siyasetinin gelişmesinde büyük rol oynamıştır.

 
PROF.DR. EYÜP S. KARAKAŞ

Abdülhamid zamanında, diğer Türkçüler gibi hapse atılmış ve sürgüne gönderilmiştir. 1908 devriminden sonra İstanbul’a dönmüş ve yoğun bir tempo ile Türkçülük fikrinin yayılmasına hizmet etmiştir.

Onun Osmanlı Devleti’nin iktisadi çöküşüyle ilgili yaptığı tespitler, bugünün borç batağına saplanmış ekonomimizi anlamamızda büyük önemi vardır.

Mahmut zamanında başlayan borçlanma siyasetinin Osmanlı Devleti’ni nasıl iflasa götürdüğü anlaşılırsa, Türkiye’nin de 500 milyar dolar dış borç altına nasıl girdiği kolaylıkla anlaşılır. Bu bakımdan Akçura’nın o dönem için yazdıklarını hatırlamakta fayda var:

“Avrupa’da büyük sanayi ve sermayenin oluşmasıyla, Osmanlı ülkesine girişi, ekonomimizi alt üst etti ve memleketimizin ekonomik krizinde hiç şüphesiz, en önemli etken oldu...

2. Mahmut zamanında, ecnebi milletlerden borç almak, borçlanmak düşünüldü. Abdülmecit zamanında borçlanma kapısı geniş açıldı ve en çok bu kapıdandır ki Avrupa’nın büyük sermayesi, Osmanlı ülkesine girip istila etti. Sanayi ürünleri ile memleketten aldığı kazanca para kirası olarak aldığı faizler eklendi. Ecnebilerden alınan borç paraların mühim bir kısmı, egemen zümre ve padişahlar tarafından verimsiz masraflara harcandı.

Devlet bütçesinin masraflar kısmına borç faizleri de yüklenince, denge daha çok bozuldu. Fakat bu borçlanma belası bunla da kalmadı. Devlet, borcunun faizlerini ödeyemeyince, müflis borçlulara yapılan muamele, konkordato Osmanlı Devleti’ne reva görüldü: Düyun-u Umumiye kurumu kuruldu.

Kim ne derse desin, Osmanlı saltanatında, Düyun-u Umumiye Kurumu, devlet içinde devlet mahiyetindeydi, iktisadi bağımsızlığımızı ve bunun üzerine siyasi bağımsızlığımızı büsbütün yaraladı.”

“...Memleketin seneden seneye fakirleşmesinin en mühim sebebi, kanaatimce ecnebi sermayesinin memleketimize girip faiz ve temettü yolu ile müstakil sanayi ve ticaretimizi imha suretiyle, milli servetimizi çekmesi ve ezmesi olmuştur. Avrupa sermayesinin istilasının sonuçları bu kadar mı? Hayır efendiler, hayır! Bu istiladan dolayı memalik-i Osmaniye’de küçük ve orta sanayi hemen hemen kalmadı”

Devletimizin, milletimizin başına gelen en büyük felâketler Avrupa sermayesi yüzündendir. Avrupa sermayesinin duhulünden itibarendir ki saltanat-ı Osmaniye pek süratle dağılmağa yüz tutmuş, borçlanma uçurumuna doğru dev adımlarla yürümeye başlamıştır.”

Osmanlı Devleti’ni uçuruma götüren Batı sermayesi, emperyalistlerin en büyük silahı olmuştur. Özellikle 1838 tarihli Baltalimanı Antlaşması Osmanlı’da mevcut cılız sanayii yok etmekle kalmamış, küçük esnafı da yaralamıştır. Akçura’ya göre Osmanlı’nın çöküşündeki en önemli faktör budur. Ekonomik olarak bağımsız olamayan Osmanlı, siyaseten de bağımsızlığını yitirmiş ve nihayet kenarına kadar geldiği uçurumdan aşağı düşmüştür.

TARİH TEKERRÜR ETTİ

Bugün de ekonomimiz borç batağına saplanmış durumda. Karaosmanoğullarının, Özalların, Kemal Dervişlerin, Tayyip Erdoğanların Batı sermayesinin istekleri doğrultusunda uyguladıkları programlar bu durumu yarattı.

Adına liberal ekonomi dediler, dünya ile bütünleşme dediler, küreselleşme dediler kapıları, pencereleri açtılar ve sömürücü sermaye de bu açıklardan ülkemize girip tahribatını yapacağı kadar yaptı.

Tarih tekerrür etti ve dün Osmanlı’nın başına ne geldiyse, bizim başımıza da aynısı geldi.
 
BATI SERMAYESİ NE YAPTI?

Yabancı sermaye borç olarak girdi, yüksek faizler topladı.

Özelleştirme adı altında girdi, işletmelerimize, fabrikalarımıza, bankalarımıza el koydu; elde ettikleri kârları transfer etti.

Tarımımızı, sanayileşmemizi baltaladı, bizden ucuza aldığı hammaddelerden ürettiği ürünlerini bize pahalı olarak sattı.

Gümrüklerimizi kaldırttı, sanayimizi rekabet edemez hale getirdi, Türkiye’yi açık Pazar haline dönüştürdü.

Para girişini devlet kontrolünden çıkardı, borsa ve diğer finans oyunları ile paramızı hortumladı.

Bizleri kendi ülkelerinde ucuz işçi olarak çalıştırıp emeğimizi sömürdü.

Yabancıya gayrimenkul satışları kolaylaştırıldı, topraklarımıza el koydu.

Kendi kömürümüzü, kendi madenimizi çıkaramaz duruma getirdi ve yurt dışından ithalat yapmak mecburiyetinde bıraktı.

Sonuçta üreten değil, borç para ile mal ithal eden bir ülke haline geldik.

Oysa Akçura’yı dinleseydik, tarihten ders alsaydık bütün bunlar olmazdı.

BATI SİSTEMİ İÇİNDE ÇÖZÜM YOK

Batı’nın bize reva gördüğü muameleler: Güneydoğu Anadolu’yu verin, bölünün; liberal ekonomi programına devam edin, sömürülün; Ege ve Kıbrıs ve denizlerdeki haklarınızdan vazgeçin, küçülün.

Batı sistemi içinde kalarak bu sorunlara çözüm bulamayız. Batı’nın çıkarları ile bizim çıkarlarımız birçok alanda birbiriyle çelişiyor. Bu sistemin bize hayrı yok.

Türkiye, Atlantik sistemi içinde kalarak bu kötü niyetleri bertaraf edemeyeceğini anlamış ve yönünü Avrasya’ya çevirmiştir. İyi de etmiştir. Şimdi sıra borçlanma ekonomisini terk etmeye ve üretim devrimini gerçekleştirmeye gelmiştir. Akçura’nın da gösterdiği yol da budur.