İngiliz Devleti’nin kurumsal strateji belgesi ülkeyi büyük çaplı silahlı çatışmaya hazırlıyor 1:

İngiliz Hükümeti, ABD öncülüğünde İngiltere destekli kurulan düzenin sona erdiğini ve İngiltere'nin artık farklı bir dünyaya ‘hazır olduğunu göstermesi gerektiğini’ ilan ediyor. Bu dünya 'jeopolitik kaymalar, sistemik rekabet, hızlı teknolojik değişim ve ulusötesi sınamalar' ile tanımlanmaktadır.

YUNUS SONER / SİYASET BİLİMCİ

16 Mart'ta İngiliz Hükümeti, “Rekabetçi Bir Çağda Küresel Britanya: Güvenlik, Savunma, Kalkınma ve Dış Politikanın Bütünlüklü Değerlendirmesi” başlıklı bir rapor yayınladı. Rapor, Başbakan Boris Johnson'ın önsözü ile başlıyor ve İngiliz Parlamentosu'na sunuldu.(1)

Hükümet, 2020'nin başlarında “Bütünlüklü Değerlendirme” (Integrated Review) olarak kısaltılan rapor üzerinde çalışmaya başladı ve raporun B harfli ekinde belirtildiği gibi farklı devlet kurumları, parlamento komiteleri ve uluslararası müttefiklerin yanı sıra ulusal ve uluslararası uzmanların katkıda bulundu. Bu nedenle rapor hükümetin konsensüsünü yansıtıyor.

Rapor, İngiliz hükümeti için bir “eylem kılavuzu” olduğunu ifade ediyor. “Bütünlüklü Değerlendirme”, zengin ve dirençli bir ulus olma amacıyla İngiltere hükümetinin 2025 yılına kadar savunma, güvenlik ve dış politika hedeflerini belirliyor. 

İnceleme, çok kutupluluk, artan rekabet ve jeopolitik ve jeoekonomik değişimler tarafından tanımlanan “yeni bir dünyanın oluştuğunu” belirtmektedir (Sayfa 3 – aksi belirtilmedikçe tüm sayfa numaraları Bütünlüklü Değerlendirme’den, tüm çevriler YS).

Rusya ve Çin, İngiltere'nin başlıca rakipleri iken, Orta Güçler ve Avrupa Birliği de Londra ile rekabetçi bir ilişkiye girme potansiyeline sahiptir. Rapora göre bu rekabetlerin “barış ve savaş arasındaki çizgiyi sınaması” bekleniyor (28).

İnceleme, hükümetin yeniden yapılanmasını, artan nükleer caydırıcılık dahil savunma düzenlemesini, iç hukuku ve küresel olarak aktif müdahaleci adımları içeren bir tepki politikasının ana hatlarını çiziyor. Özetlemek gerekirse İngiliz Hükümeti savaşa hazırlanıyor.

ÇOK KUTUPLU DÜNYA OLUŞTU

Rapor şu temel tespiti yapıyor:

“Bütünlüklü Değerlendirme ayrıca bir yaklaşım değişikliğine de işaret ediyor (vurgu özgün metinde, YS). Son on yılda, Birleşik Krallık politikası, Birleşik Krallık'a ve diğer uluslara büyük fayda sağlayan, Soğuk Savaş sonrası "kurallara dayalı uluslararası sistemi" korumaya odaklanmıştır. Ancak bugün, uluslararası düzen daha parçalıdır ve niteliğini çıkarlar, normlar ve değerler üzerinde devletler arasındaki yoğun rekabet belirlemektedir. Statükoyu savunmak, önümüzdeki on yıl için artık yeterli değil.” (11 – Çeviri YS)

İngiliz Hükümeti, ABD öncülüğünde İngiltere destekli kurulan düzenin sona erdiğini ve İngiltere'nin artık farklı bir dünyaya “hazır olduğunu göstermesi gerektiğini” ilan ediyor. (3 – Başbakanın Önsözü)

Bu dünya “jeopolitik ve jeoekonomik kaymalar, sistemik rekabet, hızlı teknolojik değişim ve ulusötesi sınamalar” ile tanımlanmaktadır (17).

SİSTEMİK REKABET

İngiliz hükümeti raporda, “Çok kutuplu bir dünyada, devletler ve devlet grupları arasında uluslararası düzeni şekillendirmek için artan bir rekabet olacak” diyor ve rekabetin aşağıdaki alanlarda gerçekleştiğini söylüyor:

- Siyasi sistemler arasında;

- Uluslararası düzeni şekillendirmek için;

- Kara, deniz, hava sahası ve siber uzaya hakim olmak;

- Ve küresel ekonomik büyümeden daha fazla pay almak. (28f)

Sistemik rekabet ifadesi ile hakimiyetin kaybedildiği İngiltere tarafından kabul edilmektedir. Soğuk Savaş sonrası dönemde ABD ve başlıca müttefikleri yukarıda sayılan alanlara hakim oldu. Şimdi, bunlar bir çatışma sorunudur.

İngiliz Hükümeti, bu rekabette her aracın kullanılacağını belirtiyor.

EKONOMİK DEVLET YÖNETİMİ

Bütünlüklü Değerlendirme, rakiplerin “ekonomi üzerindeki devlet yönetimini sistemik rekabette bir kaldıraç olarak benimsemelerini” öngörmektedir. Daha fazla korumacılık ve ekonomik milliyetçiliğin yanı sıra, bu, bazen rakiplerin ekonomik ve güvenlik çıkarlarını hedef almak ve baltalamak için geleneksel ekonomi politikasından yasadışı finansmana kadar ekonomik araçların kasıtlı kullanımını içerecektir.” (29)

ARTAN BÖLGESEL ÇATIŞMALAR

“Artan çatışma ve istikrarsızlık” 2030'da olağan hale gelecektir, çünkü “sistemik rekabetin yönlendirdiği dış güçler, muhtemelen ulusal ve bölgesel çatışmalara müdahil olmaya devam edecek ve kendi çıkarları için bunların gelişimini etkileyecektir. Bu, artan çatışma risklerini artıracaktır.” (29)

Hakimiyet için askeri çatışmalar devam edecek, ancak “ekonomik devlet yönetimi, siber saldırılar, dezenformasyon ve vekiller” yaygın ek araçlar haline geldiğinden, “sistemik rekabet barış ve savaş arasındaki çizgiyi test edecek.” (28)

ANA RAKİPLER

Bütünlüklü Değerlendirme’nin bir çok yerinde (18, 20, 71, 85) Rusya'nın “Birleşik Krallık için en ciddi tehdit” olarak anılması şaşırtıcı değil. Rapordaki yenilik, Rusya'nın “Kırım'ı ilhakı” gibi belirli ve somut eylemlerinin değil, Rus hükümetinin kendisini hedef almasıdır. Bu, ülkenin genel olarak “devlet tehdidi” olarak tanımlanmasına da yansımıştır.

Rapor, Rusya ile ilgili olarak şunları belirtmektedir:

“Birleşik Krallık, Rusya'nın halkına, kültürüne ve tarihine saygı duyuyor. Bununla birlikte, hükümetiyle ilişkiler düzelene kadar, Rusya'dan kaynaklanan tüm tehditler yelpazesini aktif olarak caydıracak ve karşı koyacağız." (61)

İngiltere, Rusya hükümetine “saygı göstermiyor” ve ülkenin “bir tehdit yelpazesi” ürettiğini düşünüyor.

Bu nedenle, Birleşik Krallık hükümeti aşağıda açıklanacak önemleriyle en başta Rusya ile rekabeti ele almaktadır.

Ana rakipler: Çin “İngiltere ekonomik güvenliğine yönelik en büyük devlet tehdidi”

Birleşik Krallık hükümeti, küresel stratejisinde en büyük değişikliği Çin'e ilişkin değerlendirmesine göre yapıyor. Aşağıdaki tablo, değişikliği daha iyi gösterebilmek için 2015 Ulusal Güvenlik Stratejisi İncelemesindeki (solda) değerlendirmeyi mevcut değerlendirmeyle karşılaştırmaktadır.

Solda: Ulusal Güvenlik Stratejisi ve Stratejik Savunma ve Güvenlik İncelemesi, Kasım 2015, S. 58.(2) Sağda: Bütünlüklü Değerlendirme, Mart 2021, S. 62, vurgular YS.

2015 Ulusal Güvenlik Stratejisi, Xinjiang, Hong Kong veya Tayvan gibi bugün İngiltere’nin önemli baskı uyguladığı konuların adını bile geçirmiyor.

2021'de İngiltere nezdinde Çin, “sistemik bir rakip” (26) ve “en büyük devlet tehdidi” (62) haline geldi. Mevcut rapor güçlü bir çelişki içeriyor gibi görünüyor: Bir yandan, Birleşik Krallık hükümeti “daha ​​derin ticaret bağlantıları ve daha fazla Çin yatırımı dahil olmak üzere olumlu bir ekonomik ilişki sürdürmek” istiyor (62). Diğer yandan, Birleşik Krallık “ulusal güvenliği korumak için doğrudan yatırımlara müdahale edecek” (52), “tedarik zincirlerinin direncini güçlendirecek” (62) ve örneğin Sincan ve Hong Kong örneklerinde “değerleri savunmak için dik duracaktır”. Ayrıca, sistemik bir rakip olan otoriter bir devlet olarak Çin, küresel “farklı siyasi sistem türleri arasındaki ideolojik rekabetin” karşı tarafında yer almaktadır (28).

Çelişki gibi görünen şey aslında yeni bir metodolojidir. “Değerler için ayağa kalkmak” veya askeri varlık sergilemek, “olumlu ekonomik ilişkiyi” gerçekleştirmenin, yani Çin'in daha fazla zenginliğini elde etmenin yoludur.

ARTAN REKABET ALANI: HİNT-PASİFİK

Çin'in zenginliği ise, yükselen tamamlama alanı olan Hint-Pasifik'e ve raporda satır aralarında bahsedilen, İngiltere'nin üçüncü rakibine dikkat çekiyor: Avrupa Birliği.

Rapor şu ifadeleri kullanıyor: “Küresel ekonomik güç dengesindeki değişimler. Küresel ekonomideki büyümenin itici güçleri, özellikle Hint-Pasifik bölgesi olmak üzere güneye ve doğuya doğru ilerlemeye devam edecek gibi görünüyor.” (26)

Bu nedenle rapor, Birleşik Krallık'ın bütün bir bölümü, "Hint-Pasifik eğimi: bir çerçeve" başlığı altında "ekonomik fırsatlar, güvenlik ve değerler" konusundaki çalışmalarına ayırmaktadır. (66).

VE YENİ BİR RAKİP: AVRUPA BİRLİĞİ

Hint-Pasifik bölgesi, Birleşik Krallık'ın "Fransa ve Almanya dahil olmak üzere Avrupalı ​​Ortaklarla daha yakın çalışmanın yollarını arayacağı" (66), ancak her zaman lider konumda olacak bir alan olacaktır:

“Önümüzdeki on yılda Birleşik Krallık, Hint-Pasifik'teki angajmanımızı derinleştirecek ve diğer tüm Avrupa ülkelerinden daha büyük ve daha kalıcı bir varlık kuracaktır. Bölge zaten ekonomimiz ve güvenliğimiz için kritik öneme sahiptir, uluslararası yasaların, kuralların ve normların müzakere edilmesi için bir odak noktasıdır ve önümüzdeki on yılda Birleşik Krallık'ın refahı için daha önemli hale gelecektir." (62)

BREXIT, “çıkarımıza uygun olduğunda farklı ekonomik ve politik yolları takip etme ve dış politikaya farklı bir yaklaşım getirme için fırsat” ve özellikle “yükselen piyasalardan, küresel ekonomideki değişimlerden yararlanmak için iyi bir konumda olmanın” zemini kabul ediliyor. (60)

Bu nedenle, Birleşik Krallık'ın hem Hint-Pasifik'e yoğun bir şekilde odaklanması, hem de bu bölgede AB ile rekabetçi-işbirliği ilişkisi olması beklenmektedir.

NOT: Bu yazı Mart 2021’de İngilizce olarak United World International web sitesinde yayımlanmıştır.

DİPNOTLAR:

(1) Raporun orijinali için: https://www.gov.uk/government/publications/global-britain-in-a-competitive-age-the-integrated-review-of-security-defence-development-and-foreign-policy

(2) 2015 Ulusal Güvenlik Belgesi için: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/555607/2015_Strategic_Defence_and_Security_Review.pdf

-------------------------------------------------------------------------

İngiltere hükümetini, ordusunu ve toplumunu büyük çaplı çatışmaya hazırlıyor-2

Birleşik Krallık ABD'nin hegemonya kaybını ve rekabetin başladığını kabul ediyor. Rekabete hazırlanmak için şu önerileri yapıyor: Hükümet reformu, yurtiçi uyum, artırılan nükleer tehdit, artırılan uluslararası siyasi müdahale ve uluslararası askeri varlık

YUNUS SONER / SİYASET BİLİMCİ

Birleşik Krallık hükümeti, Bütünlüklü Değerlendirme’de, ABD'nin paylaştığı küresel hegemonyanın kaybını ve gelecekteki dünya düzenini şekillendirmek için rekabetin başladığını kabul ediyor. Bu, emperyalist bir “uyan borusudur.” Sonucunda İngiltere'nin uluslararası konum ve tutumu bütünüyle gözden geçiriliyor.

Birleşik Krallık Hükümeti'nin küresel rekabete yönelik hazırlıkları şu 5 nokta ile özetlenebilir: 1. Hükümet reformu 2. Yurtiçi hazırlık 3. Nükleer tehdidi artırmak 4. Artan uluslararası askeri varlık ve 5. Artan uluslararası siyasi müdahale.

Bütünlüklü Değerlendirme’nin ruhu ve öngörülen düzenlemeler, Birleşik Krallık Hükümeti'nin kendisini, toplumunu ve ordusunu doğrudan savaşa değilse bile küresel düzeyde büyük bir çatışmaya hazırladığını gösteriyor.

Hükümet raporu, “Bütünlüklü Değerlendirme’nin merkezinde, güvenlik ve dayanıklılığa yönelik artan bir önemin olduğunu” belirterek, “küresel barış ve istikrar çabalarımızın artan riskler yarattığını kabul etmemiz” gerektiğini ilan ediyor (11)

1. KURUMSAL HÜKÜMET REFORMU

Rapor, “hükümet genelinde entegrasyon” kapsamında, 2018 Füzyon Doktrini çerçevesinde “savunma, diplomasi, kalkınma, istihbarat ve güvenlik, ticaret ve iç politikanın yönlerini bir araya getirmeyi” önermektedir. (19)

Entegre Harekat kavramı, güvenlik önlemleri konusunda daha fazla hükümet entegrasyonu önerirken, rapor ayrıca ekonomik ve ulusal güvenlik arasındaki ayrımın “giderek gereksiz hale geldiğinin” altını çiziyor (19). Bu nedenle, ulusal güvenlik ihtiyaçlarına göre Birleşik Krallık'a yönelik Doğrudan Yabancı Yatırımı’nı daha iyi kontrol etmek için "güncellenmiş bir yatırım stratejisi" de duyuruluyor. (52)

Özetle, devlet organizasyonunun daha merkezi olması ve artan derecede ulusal güvenlik ve uluslararası rekabete odaklanması bekleniyor.

İlginç bir şekilde rapor “düşmanların ve rakiplerin zaten daha entegre bir şekilde hareket ettiğini” ilan ederek, sözde otoriter devletlerin yolunu takip ediyor (19).

2. YURTİÇİ HAZIRLIK

İngiliz hükümeti ülke içinde totaliter, milliyetçi, ve “bayrak etrafında toplanın” olarak özetlenebilecek bir reform hazırlıyor.

Birleşik Krallık hükümeti iç politikada kulağa oldukça totaliter gelen hazırlıkları ilan ediyor: Sözde devlet tehditlerine karşı “bütün toplumu kapsayan yaklaşım” (22) ve “bütün hükümeti kapsayan yaklaşım” (74) gerekiyor. Yani, İngiltere, Rusya ve Çin ile rekabette kendi toplum ve hükümetini bütünlüklü olarak gözden geçiriyor.

‘Demokrasiyi Savunma’ adlı program, rapora göre “Birleşik Krallık kurumlarını ve seçilmiş yetkilileri yıldırma, müdahale ve casusluktan koruyacaktır” (74). İngiliz hükümeti, olası Rus ve Çin yanlısı etkilere karşı savunma amacıyla, diğer G-7 ülkeleriyle koordineli olarak seçim sistemleri, seçmen kaydı ve kampanyaları üzerinde yeni kontroller duyuruyor.

İngiltere hükümeti toplum üzerindeki kontrolünü de ulusal güvenlik lehine güçlendiriyor: “Ulusal güvenliğin korunmasına yönelik engelleri ortadan kaldırmak için yasaları, politikaları ve uygulamaları yenileyeceğiz” ve “Devlet Tehditlerine Karşı Mevzuat getireceğiz” (74). Bu mevzuatın amacı, “devletler tarafından ve devletler adına yürütülen zararlı faaliyetleri suç kategorisine koymak” olarak belirtiliyor. (75)

Ayrıca rapor, “İngiltere içinde dezenformasyona karşı” yeni yasaların da sunulacağını ilan ediyor. (75)

Sonuç olarak, Birleşik Krallık hükümeti, uluslararası rakiplerine karşı sağlam bir iç cephe yaratmak için toplum üzerindeki kontrolünü artırıyor. Uygulamalar

en küçük barışsever hareketlerin bile Sovyet yanlısı, 5. Kol örgütlenmesi ve ulusal güvenliğe tehdit sayıldığı Soğuk Savaş dönemini anımsatıyor.

3. NÜKLEER TEHDİDİ ARTIRMAK

İngiltere hükümeti, nükleer savaş başlığı sayısını artırmaya karar verdi.

Bütünlüklü Değerlendirme'da açıklanan bir diğer önemli karar nükleer caydırıcılıkla ilgiliydi ve büyük uluslararası yankı uyandırdı. İngiltere hükümeti, önceki nükleer savaş başlığı sayısını azaltma kararını revize etti ve başlık sayısını artırmaya karar verdi.

Rapor şu ifadeyi kullanıyor: “2010'da Hükümet, genel nükleer savaş başlığı stok tavanımızı 2020'lerin ortalarına kadar 225'ten 180'e düşürme niyetini belirtti. Bununla birlikte, teknolojik ve doktriner tehditler dahil olmak üzere değişen güvenlik ortamı göz önüne alındığında bu kararı uygulamak artık mümkün değil ve Birleşik Krallık, 260'tan fazla savaş başlığı olmayan genel bir nükleer silah stoğuna geçecek.” (76)

Yeni politika, üst sınırı 225'ten 180'e düşürmek yerine, yeni 260 nükleer savaş başlığına çıkardı.

4. ARTAN ULUSLARARASI ASKERİ VARLIK

Artan nükleer tehdide paralel olarak, Birleşik Krallık Hükümeti uluslararası askeri varlığın da artacağını duyurdu. Savunma bütçesinde 24 milyar sterlinlik bir artışın eşlik ettiği Rapor, İngiltere’nin ülke dışındaki askeri güçlerinin “sürekli angajman” halinde olacağını, bu kavramın “harekat ve savaş durumu arasında kesintisiz geçişler” şeklinde uygulanacağını ilan ediyor. (73)

Buna göre İngiltere, Almanya'ya "daha fazla teçhizat" konuşlandırarak "NATO'nun yeni Caydırma ve Savunma Konsepti’nin ön saflarında" olmaya devam edecek (72). Kıbrıs'taki askeri üssün yanı sıra Cebelitarık, Almanya, Umman, Singapur ve Kenya'daki üslere de “önemli yatırım” yapılacak. Rapor önümüzdeki dönemler için “Birleşik Krallık denizaşırı ülkelerde daha sık ve daha uzun süreler için daha fazla silahlı kuvvet konuşlandıracak” öngörüsünde bulunuyor. (75).

Rapor, Birleşik Krallık'ın Ukrayna'nın silahlı kuvvetlerini güçlendirmeye devam edeceğini, Hint-Pasifik'teki askeri faaliyetlerin yeni güvenlik anlaşmaları ve uçak gemisi HMS Elizabeth liderliğindeki bir donanma grubun ziyaretiyle artacağını söylüyor.

5. ARTAN ULUSLARARASI SİYASİ MÜDAHALE

İngiltere hükümeti ayrıca, özellikle daha geniş Avrupa komşuları, Doğu Afrika ve Hint-Pasifik bölgesindeki ülkelerin iç işlerine artan siyasi müdahaleyi de duyurdu.

Burada yine “otoriter” rakiplere karşı “açık toplumlara” destek verilmektedir. Rapor, “Birleşik Krallık (…) dünya çapında demokratik değerleri koruyacak. (…) Bu çalışmalar yerel yönetimleri güçlendirmeyi ve tehditlere karşı direnci inşa etmek için ülkelerle ikili çalışmayı içerecek” (47).

İngiltere hükümeti başka ülkelerin içişlerine siyasi müdahaleyi açıkça ilan ediyor:

“Etkili ve şeffaf yönetimi, sağlam demokratik kurumları ve hukukun üstünlüğünü teşvik etmek. Birleşik Krallık, ‘Westminster Foundation for Democracy’ vakfı aracılığıyla parlamentolar ve siyasi partiler de dahil olmak üzere denizaşırı ülkelerdeki güçlü, şeffaf ve hesap verebilir siyasi süreçleri ve kurumları destekleyecektir.” (48)

Bu tür faaliyetler başka ülkeler tarafından İngiltere’ye karşı yürütülseydi, Londra bunları ulusal güvenliğe tehdit olarak değerlendirecekti. Nitekim yukarıda kısaca özetlenen yasal reformlar da bu tutumun uygulamasını oluşturuyor.

Yabancı parlamentolar ve siyasi partiler ile işbirliği kapsamında, 2021 yılında yolsuzluğa karşı ikinci bir yaptırım rejiminin kurulması, Rapor tarafından, işbirliği yapmayan partileri ve siyasi şahsiyetleri zımnen hedef alarak duyurulmaktadır.

Değerlendirme, diğer unsurların yanı sıra BBC'nin de adlandırıldığı tüm sözde yumuşak güç araçlarını korumanın yanı sıra, “özellikle Rusya'nın yakın çevresindeki bağımsız medyaya” desteğini duyuruyor. (75)

ÖZET

Birleşik Krallık hükümetinin raporu aşağıdaki tezlerle özetlenebilir:

1. İngiltere, Soğuk Savaş Sonrası Düzenin sona erdiğini belirterek, Avrupa-Atlantik sisteminin küresel hegemonyasını kaybettiğini kabul ediyor.

2. İngiltere, küresel pazarları, kaynakları ve emeği sömürmeye dayalı bir ekonomik modelde ısrar etmekte ve bu neden ve içerikte küresel bir rekabet olduğunu tespit etmektedir.

3. İngiltere, bu rekabeti varoluşsal olarak değerlendiriyor ve rakiplerini “devlet tehdidi” olarak nitelendiriyor.

4. İngiltere'nin başlıca rakipleri Rusya ve Çin'dir. Avrupa Birliği'nin de gelecekte büyük bir rakibe dönüşebileceğine dair işaretler vardır.

5. Coğrafi rekabet alanları, Rusya ve Akdeniz çevresindeki Geniş Avrupa Çevresi ve Çin çevresindeki Hint-Pasifik'tir.

6. Rekabet “sistemiktir”, yani ulusal güvenlik, ekonomik zenginlik, yönetişim, siber uzay ve uzaya kadar birçok konuyu kapsar. Başka bir deyişle, totaliterdir.

7. İngiliz hükümeti küresel rekabet için, hükümetin yeniden örgütlenmesini ve toplum üzerinde gelişmiş kontrolü de içeren, ülke içinde totaliter, milliyetçi, ve “bayrak etrafında toplanın” olarak özetlenebilecek bir reform hazırlıyor.

8. Artan nükleer tehdidin yanı sıra, Birleşik Krallık hükümeti her iki coğrafi rekabet alanında da siyasi ve askeri varlık ve müdahaleyi artırmayı planlıyor.

9. İngiliz hükümetinin rekabet değerlendirmesi, iç politikalarda totaliter hazırlığı ve dış politikada müdahaleci yaklaşımı, Geniş Avrupa Çevresi ve Hint-Pasifik'te büyük silahlı çatışma riskini artırıyor.

BİTTİ

NOT: Bu yazı Mart 2021’de İngilizce olarak United World International web sitesinde yayımlanmıştır.