SAMİ AKGÜN

İnsanın içinde yaşadığı dünyayı, hayatı, hayatın anlamını, hep bir anlama çabası olmuştur. Batıni dediğimiz, ezoterik dediğimiz anlayışta bunun yollarından birisi olmuştur. Aşıklık geleneğinin temsilcileri de bu anlayışın ve çabanın önemli parçaları olmuşlardır. Yunus Emre, Mevlana, Karacaoğlan vs. bu anlayışın önemli temsilcilerindendir.

Aşıklık geleneğinin günümüzdeki önemli ve son temsilcilerinden birisi de uzun yıllardır Mersin’de yaşayan Aşık Ummani Erden’dir. 1950 yılında Sivas’ta doğan Erden babasını çok erken kaybetmiştir. Müziğe olan ilgisi ve yeteneği dayıları tarafından küçük yaşta fark edilmiş ve saz alınması şartıyla çobanlık işine verilmiştir. Çobanlığını yaptığı koyunlarının kurt tarafından telef edilmesiyle doğan sıkıntının ardından çobanlık hayatı sona ermiş ve gurbetlik hayatı başlamıştır.

Akrabalarıyla geldiği İstanbul’da çaycılık, tornacılık, hamallık vs. birçok işin yanında bağlama çalma yeteneği sayesinde dönemin ünlü birçok sanatçısına bağlamasıyla eşlik etmiştir. Bu dönemde biraz para kazandığını söylemiştir. Bir arkadaşının ısrarı üzerine Ruhi Su müzik merkezinde nota eğitimi de almıştır.  Sonrasında memleketi Sivas’ta açtığı müzik kursunda, günümüzde bilinen birçok ünlü sanatçı, öğrencisi olmuştur.

Erden, bu gelenek içerisinde “koşma, semai, türkü, mersiye ve deyiş” türü ile çok sayıda şiirler yazmıştır.  Sazı ve sözüyle toplumun her kesiminden insanların duygu ve düşüncelerine seslenmiştir. Çağrıldığı kültürel etkinliklerden para talep etmediği için bedava çalan aşık unvanı da vardır. 38 yıldır Hacıbektaş etkinliklerinde zakirlik yapmıştır. 

Aşık Ummani Erden eserleriyle ve yaptığı çalışmalarla günümüzde neredeyse kaybolmak üzere olan aşıklık geleneği içerisindeki yerini almıştır. Hayatını ve eserlerini inceleyen yüksek lisans tezleri yapılmıştır. Geçtiğimiz  hafta içinde 71 yaşında damar tıkanıklığına bağlı ani ölümü tüm sevenlerini üzmüştür. Mezitli mezarlığına defnedilmiştir.  Sevgi saygı ve rahmetle anıyorum.  Çalıp söylediği “insan” adlı türküsünü dostlarla paylaşıyorum.

İNSAN

Kulaktan yiyip içenlerdeniz, Kör değil kalp gözü görenlerdeniz, Her can bilmez sırrımız erenlerdeniz, Bin kitaba bedel sözümüz bizim.

Fikir rehberimiz mantık pirimiz, Akıl mürşidimiz, bilim dinimiz, Arifi kâmiliz Hak evi gönlümüz, Pişti yenilir sözümüz bizim.

Vicdan terazidir sevgi tartarız, Hakkın pazarında sevap satarız, Ummani Erden’im derviş yaşarız, Hakka Ayan beyan özümüz bizim.