Araştırmaya göre iklim değişikliği kontrol altına alınmazsa 2100’de ülkelerin %77’sinde kişi başına gelir düşecek ve üretim %20’den fazla gerileyecek.

Küresel ısınma ekonomiyi de vuracak. Küresel ısınmanın azaltılmasına yönelik bir anlaşmaya imza koymak için aralık ayında Paris’te gerçekleşecek İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nda bir araya gelecek binlerce bilim insanı, ekonomist ve politika yapıcının tartışmalarında bir soru öne çıkacak. İklim değişikliği nelere mal oluyor? Yeni yayınlanan bir araştırma bu soruya çok sert bir yanıt veriyor. Araştırmanın sonuçlarına göre iklim değişikliği yavaşlatılamadığı takdirde küresel ekonomik üretim hızlı bir gerileme gösterecek, birçok ülke 2100 yılından itibaren ekonomik yavaşlama ile karşı karşıya kalacak.  Nature Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre üretim ve hava sıcaklığı arasında ters orantı var. Araştırmaya göre iklim değişikliği kontrol altına alınmazsa 2100’de ülkelerin %77’sinde kişi başına gelir düşecek ve üretim %20’den fazla gerileyecek.

İklim değişikliği

2015, küresel atmosfer sıcaklığının tutulmaya başlandığı 1880’den bu yana en sıcak yıl olmayı başardı. Ağustos da en sıcak ay olarak kayıtlara geçti. Sıcaklıkların bu kadar hızlı artması küresel ekonomi için kötü haber. Nature Dergisi’nde yayınlanan araştırma, dünyada sıcakların artmasının küresel ekonomiye daha önce sanılandan daha fazla zarar vereceğine işaret ediyor. Standford Üniversitesi’nden Profesör Marshall Burke ile Kaliforniya’daki Berkeley Üniversitesi’nden Solomon Hsiang ve Oxfam’da Çevre ve Doğal Kaynaklar Profesörü Edward Miguel tarafından kaleme alınan araştırma iklim değişikliğinin küresel ekonomiyi nasıl şekillendireceğine dair net bir tablo ortaya koyuyor.

55 Fahrenheit

Araştırmanın sonuçlarına göre iklim değişikliğinin kontrol altına alınmaması halinde birçok ülkede kişi başına gelirde önemli düşüşler yaşanacak. Zengin ülkelerin kısa vadeli bir ekonomik büyüme yaşayabileceği ancak sıcaklıklar belli bir seviyeye aştıktan sonra büyümenin bu ülkelerde de hızla düşüşe geçeceği öngörülüyor. Araştırmada şöyle deniyor: “Veriler bize, insanların daha verimli üretim yaptıkları sıcaklık seviyeleri bulunduğunu gösteriyor. Genellikle soğuk iklime sahip ülkelerde yani çoğunlukla zengin kuzey ülkelerinde yüksek sıcaklıklar hızlı ekonomik büyüme ile özdeşleştiriliyor ama bir noktaya kadar. Bu noktadan sonra büyüme hızlı bir düşüşe geçiyor. Bu seviye yıllık ortalama 55 Fahrenheit derece (12.7 Santigrat derece).  Ortalama sıcaklık bu seviyenin üzerine çıktıkça, zengin ülkelerin de üretimlerinde düşüş gözlenmeye başlayacak. Daha çok tropik bölgelerde yer alan yoksul ülkeler, zaten çoktan bu seviyenin üzerine çıkmış olduklarından çok daha büyük bir üretim kaybına uğrayacak. Bu da küresel eşitsizlikleri büyütecek.” Hsiang da raporla ilgili değerlendirmesinde şunları söylüyor: “1960- 2010 yılları arasındaki 50 yıllık süreçte 166 ülkeden elde edilen verileri analiz edildi. Her bir ülkede hava sıcaklarının normal olduğu yıllarla çok sıcak ya da çok soğuk yıllar arasındaki üretim farkına bakıldı. Veriler, ekonomik üretim ile sıcaklık arasında önemli bir bağ olduğunu ortaya koydu; Ortalama sıcaklık 55 Fahrenheit dereceye kadarken üretim artıyor ancak sıcaklık bu seviyenin ne kadar üzerine çıkarsa üretim o kadar sert gerilemeye başlıyor.” Isının 13 Santigrat derece ya da biraz üzerinde olduğu ABD, Çin, Japonya gibi ülkelerin küresel ısınmadan kaynaklanacak kayıplara karşı hassas olduğu uyarısı yapılıyor.

Tarımsal ve hayvansal üretim azalacak

Ekonomi Gazetecileri Derneği’nin Küresel Isınma Kurultayı Sonuç Bildirgesi’ne göre, Türkiye’deki sıcaklıkların, gelecek 25 yıl içinde 3 dereceye, yüzyıl sonunda ise 6 dereceye kadar artabileceği, yağışların ise yüzde 50 oranında azalabileceği tahmin ediliyor. Öngörülen bu iklim değişikliklerine bağlı olarak Türkiye’de kuraklığın yanı sıra, su kaynakları ile tarımsal ve hayvansal üretimde azalmanın meydana gelebileceğine işaret ediliyor. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi ve EGD Küresel Isınma Kurultayı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay tarafından bir sonuç bildirgesi hazırlandı. Sonuç bildirgesinde, iklim değişikliğinin insanlık üzerindeki etkilerine ilişkin verilere de yer verildi.

2.2 milyar dolar

Sonuç bildirgesine göre, 2015 yılı yaz aylarındaki sıcaklıklar rekor seviyelere ulaştı. Sıcak hava dalgaları nedeniyle Hindistan’da 2 bin 500, Pakistan’da bin 400, Fransa’da da 700 kişi hayatını kaybetti. Uluslararası Afet Veri Bankası kayıtlarına göre, Türkiye’de 1900-2015 yılları arasında sel ve taşkınlarda bin 399 kişi hayatı kaybederken, 1,8 milyon insan da bu durumdan olumsuz etkilendi. Bu sellerin ülke ekonomisine neden olduğu zarar ise 2,2 milyar dolara ulaştı.Bildirgeye göre, özellikle Doğu Karadeniz ile Antalya ve Muğla’nın kıyılarında şiddetli sağanakların da artabileceği öngörülüyor. Öngörülen bu iklim değişikliklerine bağlı olarak Türkiye’de kuraklığın yanı sıra, su kaynakları ile tarımsal ve hayvansal üretimde azalmanın meydana gelebileceğine işaret ediliyor. Ayrıca, sel ve taşkınlarda, iklim göçlerinde ve sıcak hava dalgalarında artış yaşanması, yaz ve kış turizm bölgelerinin değişmesi gibi durumlar da Türkiye’yi bekleyen olumsuzluklar arasında gösteriliyor. Tüm bunlar doğrultusunda bildirgede, Türkiye’nin iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek ülkeler arasında olduğu belirtiliyor.

Kişi başı gelir gerileyecek

Araştırmacılar şu tespitlere yer veriyorlar: İklim değişikliğinin yavaşlatılmadığı senaryoya göre, 2100’de dünya ülkelerinin yüzde 77’sinde kişi başına gelir şu anki seviyenin çok altına inecek. Araştırma ekibinin tahminlerine göre, 2100’de küresel gelirler, iklim değişikliğinin yaşanmadığı bir dünyaya göre yüzde 23 düşük olacak. Araştırma sonuçları, 2100 itibariyle küresel ekonomide yüzde 10 düşüş yaşanma olasılığını yüzde 63, yüzde 20’den fazla düşme olasılığını yüzde 51 gösteriyor. İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nda, daha öncekilerden farklı olarak tüm katılımcı ülkelerin onayıyla küresel ısınmaya neden olan sıcaklık artışının 2 santigrat dereceye düşürülmesine yönelik anlaşmanın imzalanması bekleniyor. Konferansta 195 ülkeden 40 bin katılımcının yer alması planlanıyor.