e.akalin016@hotmail.com

Uygarlığın bizlere kazandırdığı kişisel hasletlerimiz, maalesef teknolojinin bizlerin kullanımına sunduğu modern ulaşım sistemlerini doğru kullanmak amacına yönelik olarak  özümüzü terbiye etmek için yeterli olamadı.
Hemen her gün gazetelerin üçüncü sayfalarında meydana gelen trafik kazalarını ve hatta facia boyutuna varan felaketleri okuyoruz.  Okuyoruz ama bana bir şey olmaz, ben usta bir sürücüyüm diye kendimizi aldatmaya devam ediyoruz.

Özellikle şehirlerimizin ulaşım ve trafik derdi bir sorun olmaktan çıkarak ana problem haline gelmiştir.  Yapılan bir çalışmaya göre, İstanbul içinde normal ulaşım koşullarında azami 30 dakika sürecek bir yolculuk, % 109 zaman artışı ile 62 dakikaya çıkmış bulunuyor.  Bu dönemin gerek sürücüye ve gerekse yakıt tüketimine getirdiği zahmeti bir düşünürsek bile ki, az şey değildir.  En acısı da kent insanı için bazen ruhsal bir travmaya ve gerginliğe neden olmasını da yok sayamayız. 

Yerel yönetimlerimiz trafik, ulaşım ve otopark sorununu çözümlemekte galiba nispeten beceriksizdir.  Özellikle büyükşehirler denen metropol benzeri şehirlerimizin trafik ve ulaşım sorununa öncelikle araçları ön görerek bakmaktadırlar.  Bunun en çok uygulanan modeli ise adına ‘battı-çıktı’ denilen cadde tasarımlarıdır. Doğrudur, araba kullanıcıları için kısmen kolaylık sağlanmış ve kent-içi trafik hızlanmış olabilir.  Ancak bu hızlı trafik akımı sırasında yayalar nedense ya düşünülmemiş ya da ikinci sınıf ve önemsiz sorunlarmış gibi algılanmıştır.

Bu konuyu çözümlemek amacı ile caddelere üst köprüler yapılarak yayaların karşıdan karşıya geçebilmesi için güvenli bir hat sağlanmış olmakla birlikte, özellikle belirli bir yaş kesiminde olanların bu merdivenleri inip çıkabilmesinin sıkıntısı nedense gözden kaçırılmıştır.  Sık kullanılan üst geçitler için yürüyen merdiven yapmak jestini yerel yönetimler nedense devamlı ihmal etmişlerdir.  Üstelik özel idarelerin kapanması sonrası yerel yönetimlerin kasaları iyice şişkinleşmiş iken!

Gerek kent içi ve gerekse şehirlerarası trafikte sürücülerin bir türlü başaramadıkları bir konu ise geçiş üstünlüğü meselesidir.  Ehliyet alırken devamlı işlenen bir konudur; ambülânslar, itfaiye araçları ve özel görevli güvenlik güçlerinin araçları geçiş üstünlüğüne sahiptir, diye bellemişizdir. Kavşaklar da ise soldaki sağdakine yol vermelidir diye biliriz. Yanlıştır, ülkemiz trafik düzeninde geçiş üstünlüğü şöyledir; Tır kamyona, kamyon otobüse, otobüs minibüse ve minibüs ise otomobile karşı geçiş üstünlüğüne sahiptir. Hassaten ise erkek sürücü kadın sürücüye ve bileği güçlü olan babayiğit şoför, gariban ve kibar şoföre karşı geçiş üstünlüğüne sahiptir. Yolculuk yapan her sürücü bu gerçeğin tanığıdır.   Trafikte geçerli racon işte budur!

Keza kent içi trafik sırasında kavşaklara dikili işaret lambaları sadece saf sürücülere hizmet sunar.  Kendisini amme hizmeti yaptığına inandırmış halk otobüsü ve minibüs şoförleri için yeşil, sarı ve kırmızı ampuller birer süs malzemesidir.  Sarı ışık ise yola çıkmak için hazırlan değil, bir an önce yola fırla manasına gelir.  Azıcık gecikirsen kulaklarını sağır eden korna seslerine şükür etmen gerekir, zira arkadan o şoför kardeşimin ağzından çıkan başka özel sözcüklerle uyarılman artık gayet normaldir.

Özellikle şehir içi trafikte, en sağ şerit düz bir çizgi ile belirtilmiştir.  Bazı yerler de ise bir araç genişliğine göre değil, ancak bir bisiklet geçecek kadardır bu sözde güvenlik şeridi. Amaç bellidir, geçiş üstünlüğüne sahip araçlara kolaylık sağlamak ve arıza yapmış arabaların yolu tıkamadan kısa süreli onarımını yapabilmek için düzenlenmişlerdir.  Ancak düzen böyle işlemez ve sürücü olmakla yılan oynatmayı eşdeğer sayan bıçkın slalomcu şoförler bu yola saparak sizden bir iki araç öne geçmek için kullanırlar.  Sürücülüğü raconu demek ki budur!

Güzel bir gelişme yaşıyoruz bu arada; bisiklet ve motosiklet kullanıcıları artıyor.  Artıyor ama özellikle bisiklet kullanıcıları için ender birkaç şehrimiz dışında özel yollar yapılmıyor.  Aklı başında sürücüler, özellikle çocuk yaştaki bisikletlileri görünce bir kaza yapmamak için kılı kırk yarar maharet göstermek zorunda kalıyor. Örneğin; Mersin gibi oldukça düz bir alana kurulmuş kentler için artık bir an önce bisiklet yolu yapılmalıdır, tabii belediyelerce!

Kent içi ulaşımın ana dertlerinden belki de en birinciye geleni otopark eksikliğidir.  İnsanlar uygun otoparklar olmayınca araçlarını yolların kenarına bırakıyorlar ve zaten genişliği sınırlı yollar bir kez daha daralıyor, trafik akışı yavaşlıyor.  Örneğin; ata-kentim alan Antakya, bunu çok sancılı olarak yaşamaktadır.  SİT sorunu nedeni ile yeni yıkımlar yapılamadığı gibi, bolca bulunan araç sayısı bu sorunu iyice içinden çıkılmaz hale getirmektedir.  Antakya dedik ama Mersin veya Adana veyahut diğer şehirler çok mu farklıdır, tabii ki hayır!  O halde yerel yönetimler hem çok katlı otoparklar inşa edecekler ve hem de toplu taşıma filolarını güncelleştireceklerdir.  Özellikle hafif raylı taşımaya yol vereceklerdir. Başka yolu yok!

Trafik sorununun çözümü için tabii ki bilgilenmek ve eğitim önde geliyor.  Bunu gerçekleştirmek ise hem merkezi ve hem de yerel trafik uzmanlarına kalıyor.  Trafik polisi ise kanımca uygun yere sotalanarak sürücüye ceza yazmak heyecanını biraz geriye bırakmalı ve sürücülerin hatalarını düzeltmek için kendisini sorumlu hissetmelidir.  Tabii kesb-i kelam eyleyerek (güzel ve nazik konuşma yolu ile).

TV ekranlarında sıklıkla ‘Kamu Spotu’ adı ile yansıyan güzel uyarılar yer alıyor.  Sanırım bunlara trafik eğitimini bolca eklemek yarar sağlar.  Herhalde genel müdürlük düzeyinde böyle sıradan işleri becerecek pek çok uzman vardır.

Bunlara ek olarak, değerli hocamız Prof. Dr. Mehmet Ali Körpınar’ın sabırla ve defalarca bizlere lütfettiği ince ve hatta biraz kara mizah kokan uyarılar içeren yazılarını da okumak da bence çok yararlıdır.  Bu vesile ile kendisine kişisel şükranlarımı sunuyorum!..