Uğur Mumcu kendine 'Atatürkçüyüm' derken bir yandan da sosyalist eğilimli olduğunu ve işçi sınıfı iktidarını savunduğunu 1984 yılında BBC Türkçe’deki radyo programında belirtir...

MUSTAFA SOLAK Tarihçi Yazar

24 Ocak 1993 tarihinde katledilen aydınımız ayrılan Uğur Mumcu sosyal adaletin yolunun tam bağımsızlıktan, tam bağımsızlığı sağlayacak olanların da sosyalizmi benimseyenler eliyle olacağını şu cümleleriyle vurgular:

“Atatürk'ün özlediği tam bağımsız Türkiye, ancak bağımsızlığa inanmış sosyalistlerin eli ile kurulur.”[1]

Uğur Mumcu kendine 'Atatürkçüyüm' derken bir yandan da sosyalist eğilimli olduğunu ve işçi sınıfı iktidarını savunduğunu 1984 yılında BBC Türkçe’deki radyo programında belirtir:

“Ben sosyalist eğilimliyim, işçi sınıfının, emekçi sınıf ve tabakaların demokratik yollarla iktidara gelmesini istiyorum. Bu görüşümden hiç ama hiç vazgeçmedim.”[2]

Yine 16 Mart 1980 tarihli Cumhuriyet gazetesindeki makalesinde sosyalizme dar şunları söylemiştir:

“Emeği ile yaşayanların devlet yönetiminde söz sahibi olacakları bir düzeni savunuyorum. Kurtuluş Savaşı’mızın anti-emperyalist bilincinden kaynaklanan Kemalist Devrimi ve emekçi halkımızın nasırlı elleriyle kuracağı bağımsız Türk Sosyalizmi’ni savunuyorum, var mı bir diyeceğiniz?”

Mumcu, Kemalizm ile Sosyalizmin farkını bilenlerdendir. Fakat bu farklılığa rağmen Kemalizm ile Sosyalizmin bağımsızlık, laiklik, emekten yana olma gibi yönlerden aynı hedeflerde buluştuklarına inanır. Hatta Mumcu’ya göre “Kemalizm ile Sosyalizm arasında aşılmaz ‘Çin Seddi’ yoktur.” Kemalizm–Sosyalizm farkını ve birlikteliğini kendisine yöneltilen “Kemalist önderlik altındaki Türk Devrimi olmak üzere, tüm bu atılımların ideolojik doğrultusu ve sınıfsal temeli ile, sosyalizmin sınıfsal temeli ve uzun vadeli perspektifleri arasında, son tahlilde gene de bir ayrım yok mu? Bu meseleyi nasıl çözeceğiz?” sorusuna verdiği şu yanıtla açıklar:

“Şimdi, önemli olan, ayrılıkların mı, benzerliklerin mi çok olduğu…Elbette Kemalizm ile Sosyalizm aynı şeyler değil. Fakat aynı denizlere akan nehirler gibidir Kemalizm ve Sosyalizm, bizim anladığımız bağımsız sosyalizm. Niçin? Elbette Kemalizmi kendi koşulları içinde değerlendiriyoruz. Kurtuluş Savaşı işçi sınıfı öncülüğünde yapılmış bir savaş değil; asker-sivil aydınlar öncülüğünde yapılmış ve halk tarafından desteklenmiş, örgütlenmiş bir savaş. Öyleyse, Kemalist devrimlerden bir sosyalist devlet modeli çıkarmak mümkün değil. ‘Kemalizm eşittir sosyalizm’ diye tanımlamak da mümkün değil. Burada anlaşıyoruz. Fakat Kemalizm’in koyduğu anti-emperyalist ilkelerle bugün bağımsız Türk sosyalizminin savunduğu görüşler arasında tam bir özdeşlik vardır. Atatürk’ün özlediği tam bağımsız Türkiye, ancak bağımsızlığa inanmış sosyalistlerin eli ile kurulur. Bu bakımdan bu benzerliği çok önemli sayıyorum.”[3]

Mumcu kimi aydınlar gibi Mustafa Kemal’Atatürk’e sahip çıkmakla beraber İttihat Terakki’ye şüpheyle bakmayarak geçmişten günümüze ilerici akımlar arasında bağlantı kurar:

“Geriye doğru Türk tarihine bakarak düşünüyorum; 1908'lerde yaşasaydım ve kolağası olsaydım, Hareket Ordusu'na katılırdım. 1919’larda yaşasaydım Mustafa Kemal'in yanında Kuvvayı Milliyeci olarak yer alırdım. Ve tarihe böyle sıcak duygularla bakarsak, İttihatçılar bugün yaşasalardı bizlerle beraber olurlardı, Kuvvayı Milliyeciler yaşasalardı yine bizlerle beraber olurlardı diyorum. Böyle düşünüyorum. Yani İttihatçı bugün yaşasaydı çağdaş, bağımsız, demokratik, sosyalist olurdu; Kuvvayı Milliyeci yaşasaydı, çağdaş, bağımsız, demokratik, sosyalist olurdu. Ben tarihsel kökene böyle bakıyorum; yoksa KuvvayıMilliyeciler geldiği zaman, elbette boyunlarında fişekler, başlarında kalpaklarla gelmeyecekler, çağdaş düşüncelerle gelecekler, İttihatçılar da Bab-ı Ali baskınlarıyla gelmeyecekler. Neyle gelecekler? Bağımsız, çağdaş, demokratik toplum özlemleriyle gelecekler.”[4]

Mumcu’nun da vurguladığı gibi çağdaş toplum kurma hedefindeki Kemalistler ve Sosyalistlerin elbirliği yapması ve gerici, emperyalist işbirlikçisi iktidar karşısında ittifak yapması hayatidir. Bugün bunun somut uygulaması Cumhuriyet ve bağımsızlık kaygısıyla toplanan kitle ile “emek” eksenli hareket ile birleştirilmesidir. Muğla işçisinin emek kaygısı aslında Cumhuriyetçi, Atatürkçü kitlelerin bağımsızlık kaygısına kapı aralar. Çünkü emekçinin özelleştirmelere karşı verdiği mücadele aynı zamanda vatanın ekonomik değerlerinin savunulmasıdır. Fabrikalarının, işyerlerinin kapatılmasına karşı mücadele işçinin emeğine sahip çıkmasının yanında çayı, pancarı, tütünü yetiştiren köylünün, işlenmiş ürünü satan esnafın haklarını da savunmaktadır. Emekçi sınıf bu sebeple kendisiyle birlikte vatanı ve diğer emekçi kesimleri de savunmuş olur.

Kuvayi Milliyeci olan Mumcu bugün yaşasaydı Ortadoğu’dan ABD ve işbirlikçisi PKK ve IŞİD’in kovulması için Türk Milleti’ni milli birliğe davet ederdi.

Dipnot

[1] “Uğur Mumcu: Kemalizm ve Sosyalizm Aynı Denizlere Akan Nehirler Gibidir”, Muasır, 27.09.2016, erişim tarihi 24.01.2019, http://www.muasir.org/2016/09/27/mumcu-kemalizm-ve-sosyalizm/.

[2]“BBC Türkçe arşivinden: Uğur Mumcu kendini anlatıyor”, BBC, 23.01.2013, erişim tarihi 24.01.2019, https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/01/130123_ugur_mumcu_bbc_turkce.shtml.

[3] “Uğur Mumcu: Kemalizm ve Sosyalizm Aynı Denizlere Akan Nehirler Gibidir”.

[4] Agm.