Sanatta yapay zekanın insan yaratıcılığının yerini alıp alamayacağını tartıştığımız bir noktaya ulaşmışken, Çin’de bulunan bazı kemikler üzerindeki çizgiler, insanoğlunun yarattığı ilk sanat yapıtlarının sandığımızdan binlerce yıl daha gerilere uzanabileceğini ortaya koydu.

Geçen birkaç yılda sanat tarihini değiştirecek önemli gelişmeler yaşandı.

Bugüne kadar insanoğlu tarafından yapılmış ilk sanat yapıtlarının Altamira mağarasındaki 35 bin yıllık duvar resimleri olduğunu sanırken, yine İspanya’da, ama bu kez 65 bin yıllık mağara resimleri bulundu. Yani ilk modern insanların Avrupa’ya gelmesinden önce...

Dolayısıyla bunları modern insanlar değil neandertaller yapmıştı. Ardından Güney Afrika’da bulunan yassı bir taş her şeyi değiştirdi. Araştırmacılar, taşın üzerindeki dokuz kırmızı çizginin homo sapiens’ler tarafından yapıldığını açıkladılar.

73 bin yıllık olduğunu saptadıkları bu taş sayesinde ilk sanat yaratılarının düşündüğümüzden daha eskiye dayandığını öğrendik.

Ve bu keşiflerin ardından sanatın geleceğine ışınlandık. Geçtiğimiz yıl belki de tüm dünya gündeminin en çok konuşulan konusu yapay zekanın sanattaki yansımaları da kendini gösterdi. Şimdi son ortaya atılan iddia, sanatın geçmişi ve geleceği arasındaki makasın daha da açılacağını gösteriyor. Cambridge Üniversitesi’nin yayını Antiquity’ye göre arkeologlar şimdiye kadar yapılmış en eski sanat yapıtını bulmuş olabilir. Çin’de bulunan ve 105-125 bin yıl öncesine tarihlenen bazı kemikler üzerindeki toprak boyalarıyla yapılmış soyut çizgiler arkaik insanların sanatsal üretimine işaret ediyor.

İspanya’da bulunan 65 bin yıllık mağara resimleri

KÜLTÜREL BAĞLANTIYA VURGU

Çin’in Henan eyaletindeki Lingjing sit alanında bulunan kemikler üzerine dikkatlice kazınmış olan çizgilerin içine toprak boyası doldurulmuş, yani bir tür dolgu bezek yapılmış. Kemik üzerindeki bu müdahalelerin özenle yapılması rastlantısal olmadığını ya da faydacı bir amaç taşımadığını gösteriyor.

Bu da ilk hominidlerin modern insanlara özgü olduğu düşünülen sembolik düşünce ve iletişim yeteneğine sahip olduklarının kanıtı olabileceği anlamına geliyor. Bu tür soyut çizgiler modern insan bilincinin oluşmasında bilgi aktarımı olarak ele alınabilir. Çin’deki bu keşif üzerinde çalışan araştırmacılardan Luc Doyon, Çin’deki homo sapiens’in Afrika’da yaşayan çağdaşı ile kültürel bağlantısına vurgu yapıyor.

VAROLUŞLARININ FARKINDAYDILAR

Denisovanların varlığının ilk kanıtı 2010 yılında Sibirya’da bulunan bir taş bileziğin parçalarıyla kemik parçalarıydı.

Xuchang yakınlarındaki Lingjing kasabasındaki bölge ise 1965’te keşfedildi ve 2005’ten beri süregelen kazılara ev sahipliği yapıyor.

Çinli araştırmacı Li Zhanyang, sit alanından 30 binden fazla kemik parçası çıkarıldığını ama daha önce bu tür kazımalarla karşılaşmadıklarını belirtiyor.

Kemikler üzerine onbinlerce yıl önce bu çizgileri kazıyan insanlar da kayalar üzerine el izlerini bırakan hemcinsleri gibi kendi varoluşlarının farkında olarak dünyayı yaratıcı bir şekilde değiştirdiklerini düşünmüş olmalılar. Aydınlık Gazetesi